Een lange Evangelielezing, een indrukwekkend verhaal, over dood en leven.

De dood….  Je kunt er niet om heen en het stelt ons voor heel veel vragen.

We horen veel in onze media over levenseinde praten en of je je eigen eindigheid in je eigen hand hebt? Levensgrote vragen… over de dood….

Of je wilt of niet, we komen er allemaal een keer voor te staan. De dood van iemand die je lief is, je eigen levenseinde, omdat je ouder wordt, of als zich ineens een ernstige ziekte openbaart…..

 

Vandaag horen we een verhaal uit het Johannesevangelie, waarin Jezus geraakt wordt door de dood.

Wat gebeurt er? En wat betekent het voor ons nu?

 Ik wil met u eens door het verhaal gaan, een paar kernmomenten aanwijzen om er vat op te krijgen en dan te kijken wat het voor ons vandaag de dag kan betekenen.

Allereerst: Het gebeurt allemaal in Bethanië, een dorpje ten oosten van Jeruzalem. Bethanië… huis van ellende betekent dat. Daar moet bevrijding komen.

Jezus hoort van de ziekte van Lazarus, en daar zet Hij al meteen een vraagteken, zo niet een uitroeptreken bij: De ziekte van Lazarus heeft een betekenis, staat in het teken van Gods plan met deze wereld. Zo ziet Jezus het!

Dan blijft Hij nog 2 dagen op de plaats waar Hij is, om pas dán, op de 3^e dag (hé, de derde dag) óp te staan en op weg te gaan naar Lazarus, Martha en Maria.

En waar gaat Hij op deze derde dag naar toe? Naar de plek waar men hem eerder met stenen wilde raken en doden. Dan geeft Jezus aan: Die dreiging met stenen dat raakt Mij niet… de ziekte en dat wat God met die ziekte wil, dát raakt mij veel meer. Dát zet Hem nu in beweging, doet hem nu op die derde dag opstaan om naar Lazarus te gaan. En leven te brengen.

 Maar goed dan loop ik eigenlijk al even vooruit…. Maar het is wel een lijn die doorloopt in het verhaal, luister maar.

 De leerlingen hebben er niet veel vertrouwen in. Thomas besluit dan ook: “Wij gaan met je mee, Jezus, dan zullen we samen met jou sterven….” Ze verwachten niet anders dan dat hun 2^e  aankomst in Judea echt fataal zal aflopen.

We weten nu dat het anders is afgelopen.

 Jezus komt bij Martha en Maria.

Is Hij te laat? Het lijkt er wel op. Het is al de 4^e dag na zijn begrafenis…. Dat klinkt in bijbelse termen als: écht te laat. Dan is contact met leven afgesneden. Dan is de dood al te ver ingetreden…..

Zowel Martha als Maria geven aan: “Als u hier was geweest dan was mijn broer niet gestorven….”.

 Heel menselijke emoties bij deze twee vrouwen, verdriet, verwijten…  je bent verdorie te laat… waarom nu pas.

Maar wij hebben hiervoor nét gehoord dat Jezus op de derde dag is opgestaan om naar Judea te gaan, om naar Lazarus te gaan.

Jezus vraagt hen: “Geloof je dat Ik het ben die leven geeft?”

En dan spreekt Martha een geloofsgetuigenis uit:

     „Ja, Heer, ik geloof”.    

 Het is alsof hij haar vraagt: Hou vol….het kan nog, het is nog niet te laat. Gelóóf!

We gaan verder:

Jezus komt bij het graf. Ook Hij heeft verdriet om het heengaan van Lazarus, er  gaat een huivering door hem heen.

Nu komt het erop aan.

Hier staat Hij. Opgestaan, in beweging gekomen, geráákt door de ziekte van Lazarus staat hij nu aan zijn graf. En hij hoort het geween, hij ziet de grote steen….  Ziet Hij hoe men straks bij Zijn graf zal staan?

Daar wil Hij niet aan denken…. Vandaar die huivering?

 Is Hij het die leven brengt? Is Hij het die perspectief biedt, bij wie er bevrijding is van knellende banden die mensen vasthouden in een leven dat geen leven is? Door ziekte, door bedrog, door ellendige maatschappelijke omstandigheden, door scheve gezichten?

Hij heeft in zijn openbare leven al zoveel mensen ten onder zien gaan aan het onrecht dat mensen elkaar aandoen. Zo vaak de ogen van mensen moeten openen om onrecht aan het licht te  brengen en mensen nieuwe levenskansen te geven. En nu vragen omstanders zich af:

     „Kon Hij, die de ogen van een blinde opende,

     ook niet maken dat deze niet stierf?"

 Nu staan ze bij het graf van die dode Lazarus…. En het is al de vierde dag.

Ís Hij het écht die leven brengt?

Hij gaat naar het graf en vraagt of ze de steen wegrollen.

Schrik… dat kan toch niet… het is al de vierde dag… het lichaam is al in staat van ontbinding….

Het gaat niet om dood, zegt Jezus dan, het gaat hier om God en Zijn wil.

 

En Jezus kijkt omhoog. Hij dankt God.

Op dit cruciale moment roept Jezus God aan.

Hier maakt hij uitdrukkelijk de verbinding tussen God en mens, op het scharnier van leven en dood. Ja, Hij is degene die leven brengt, maar niet zonder Zijn Vader in de hemel.

En dan roept Hij Lazarus naar buiten.

Exo… staat er in het grieks… Exodus, bevrijding, uittocht uit het graf, uittocht uit de dood, uit de knellende banden, die leven onmogelijk maken.

 

Lazarus komt naar buiten, maar zit nog vast aan zwachtels, de knellende banden van de dood….

De omstanders moeten deze banden losmaken: ”Maak hem los en laat hem gaan….”, zegt Jezus.

Op de derde dag is Jezus opgestaan. Geraakt, Bewógen door de ziekte van zijn vriend, laat Hij zien dat er een God is, voor wie de dood geen eeuwigdurend einde is, maar dat God een God is die leven wil, perspectief, uittocht, bevrijding.

 

Beste mensen…. Ik begon mijn overweging met de vraag wat dit evangelie van vandaag, waarin leven en dood een grote rol spelen, voor ons vandaag kan betekenen:

Nee, inderdaad onze lieve dierbare doden krijgen we niet meer terug, en rouw is heel hard werken!

Maar misschien wel dit:

De knellende banden waar Lazarus nog mee vast zit aan het graf…..

misschien zijn dat de banden waar wij over na moeten denken: wat houdt ons vast, waardoor we het leven geen kans geven, waardoor er blokkades zijn in ons eigen leven, waardoor er verdriet is, eenzaamheid?

Wat houdt ons vast, wat houden we dood in onszelf… waardoor we misschien een uitnodiging om tot leven te komen, in beweging ter komen niet zien, niet voelen? Niet merken dat we het leven aangereikt krijgen?

Wat doet ons opstaan om wat dood is in onszelf, of om ons heen, weer in beweging te krijgen.

En ook: Waardoor laten wij ons raken om in beweging te komen en leven, hoop, perspectief te brengen bij wie een beroep op ons doet.

Lazarus betekent: God helpt, dat zeg ik niet als een doekje voor het bloeden… zo van God komt wel, als een zwachtel…, nee, maar we mogen wel vertrouwen en geloven in een God die leven wil, en niet dat wat ons vasthoudt in duisternis en ellende. Weg uit Bethanië.

Moge het Evangelie van vandaag ons daartoe aanzetten.

Amen.