Overweging op 5 juni 2016 - 10e zondag door het jaar
in Willibrord Boskamp van de H. Lebuïnusparochie te Deventer
Lezingen: EERSTE LEZING: 1 Kon. 17, 17-24
TWEEDE LEZING: Galaten 1, 11-19
EVANGELIELEZING: Lucas 7, 11-17
Beste mensen, zusters en broeders in Christus,
Een van de 1e communie projecten die we gebruiken heet ‘Door de Poort’. Wellicht herinnert u zich nog de poort die hier achter in de kerk stond. Tijdens de voorbereiding proberen we kinderen gevoelig te maken voor veranderingen. Na een verhaal en de verwerking van het verhaal komt het poort ritueel: ieder kind wordt bij name genoemd en er wordt een vraag gesteld die ze mogen beantwoorden voordat ze over gaan naar de andere kant: het Land van God. Ook de eucharistie wil immers telkens een verandering in ons bewerken.
Op een van de ouderavonden stel ik de vraag: probeert u eens de deuren voor ogen te krijgen waar u door heen bent gegaan waardoor uw leven veranderd is. U kent ze zelf ook wel, en herkent ze ook… Vaak wordt de deur van het stadhuis genoemd als de plek waardoor je naar buiten kwam: nu zijn we getrouwd. Iemand anders noemde de deur van zijn schoonouders: toen ik daar binnen was geweest dacht ik: Zo wil ik leven… en niet zoals ik gewend was. Weer iemand anders noemde de deur van het opleidingsinstituut waar ze door gegaan was: Hier wist ik: ik kan zo mijn eigen leven leiden. En natuurlijk werd ook de deur van de begrafenisondernemer genoemd: toen ik mijn man hier had gebracht wist ik zeker: nu ben ik hem kwijt… mijn leven wordt echt anders.
U hebt vast uw eigen deuren waar u door heen bent gegaan, momenten van wezenlijke verandering…
In het evangelie van vandaag horen we ook van een poort. Het is bij die poort dat er een verandering optreedt. Twee bewegingen ontmoeten elkaar daar. Aan de ene kant zien we de groep van Jezus en zijn volgelingen. Ze zijn nog helemaal vol van het gebeuren dat zich zojuist heeft afgespeeld: de genezing op afstand van de knecht van de honderdman. Had Jezus zich daar niet verbaasd uitgelaten over zoveel geloof… Ik kan me zo voorstellen dat de sfeer in de groep was: zie je wel als je maar gelooft komt alles in orde. En daarmee uitgelaten, misschien zelfs jolig. Aan de andere kant zien we een andere beweging. Een bekende beweging van een uitvaart stoet. Rouw, misbaar, gejammer. De enige zoon van een vrouw die weduwe was. Hij werd naar zijn laatste rustplaats gebracht door zijn moeder die ondersteund wordt door stadsgenoten en familie. Een beweging van het leven ontmoet een beweging van de dood. En meestal gaat de beweging van het leven een paar passen opzij. Uit respect voor de overledene, uit erkenning dat de dood sterker is, onvermijdelijk. Maar deze keer gaat het anders… Bij die poort komen beide bewegingen tot stilstand. Lukas gebruikt hier één zinnetje voor: ‘ Toen de Heer haar zag gevoelde Hij medelijden met haar…. ‘ In het grieks staat er: het ging Hem door de darmen… De steek in zijn onderbuik was zo sterk dat Hij er niet aan voorbij kon gaan. Hij zag haar… Liep Jezus vooraan in zijn beweging zodat Hij haar ook meteen kon zien? Haar gezicht, haar kwetsbaarheid, haar alleen zijn ondanks al die mensen, haar 2e grote verlies. Het raakt Jezus zo sterk dat zijn onderbuik van streek raakt. Barmhartigheid, medelijden, medeleven het wordt bij Hem opgewekt en dan kan Hij alleen maar die passen naar voren doen, en zeggen ‘vrouw schrei maar niet ‘. Hij raakt de baar aan – en komt zo in de sfeer van de dood en het onreine – en dan stopt Hij de beweging van de dood.
Ik denk dat we ons wel een paar dingen moeten realiseren. Jezus kan niet alle dood tegen houden. Sterker nog: dood hoort bij ons leven. Dankzij de dood en de eindigheid wordt ons leven zo kostbaar, genieten we ook van hier en nu. Veel dood hoort gewoon bij het leven… en dat houdt Jezus niet tegen. Maar er zijn vormen van dood en geweld waarvan we zeggen: dat is niet eerlijk. Is deze dood van de jongeling er één van? Jezus buigt een stukje dood een beetje om.. Deze jongeman wordt teruggegeven aan zijn moeder. Het is wel opmerkelijk dat deze jongeman in het evangelie van Lukas geen naam heeft en ook zijn moeder niet. Bij zo’n bijzonder wonder –de dood overwinnen- zou je dat toch verwachten? Voor Lukas geldt blijkbaar: dit wonder is er een van de vele waarmee Jezus reclame maakt voor zijn Vader. Het wonder roept ook de vraag op: waarom hij wel en zoveel andere kinderen niet? Maar nu vragen we misschien te veel voor een verhaal.
Het verhaal nodigt ons uit om positie te kiezen. Waar is mijn plaats? Ben ik een buitenstaander? Of noodgedwongen lid van de beweging van de dood? Of kan ik bij die beweging van het leven horen? Kan ik me ook laten aanspreken door wat ik zie en meemaak en is er bij mij ruimte voor medelijden? Ik heb veel gesproken met ouders die een kind hebben verloren. Het verdriet blijft jaren. De pijn om het afgesneden zijn is diep. Voor sommige ouders is er na verloop van jaren verlichting, kunnen ze positieve andere keuzes maken, maar voor veel ouders is de dood van hun kind een levenslange pijn. De omgeving weet dat misschien wel, maar kan daar niet zo goed mee overweg. Een ouder die werkte in het onderwijs vertelde hoe zijn directeur zei: ‘en huilen doe je maar in de pauze.’ Knalhard, Verdriet is privé. Ook dit is een beweging van ontkenning en dood. Kunnen wij die misschien een beetje ombuigen? Geraakt door een verhaal, geraakt door een gezicht zoals Jezus geraakt was. En geraakt – door medelijden bewogen- worden wij wellicht weer anders, gaan wij een poort door in de sfeer van het leven en de verrijzenis, opnieuw Christus achterna.
Mag het zo zijn, in Christus’ naam.
Patoraal werker Leo Geurts