• 

Verslag van de informatieavond in de Broederenkerk, 25 november 2014, over de herstructurering van de parochie

Verslag: Frans Gieles (webmaster Broederen): eerste en derde deel; Dick Bouwman (secretaris bestuur): tweede deel.

Welkom

Aanwezig waren vijftig personen. Deze werden verwelkomd door Ids Jorna, voorzitter van de Broederenraad (de combinatie van locatieraad en pastoraatsgroep). Twee maanden na de heropening na de restauratie heet hij ons opnieuw welkom, nu echter met een minder blijmoedig onderwerp: de herstructurering van de parochie.

"Aan de stormen van Babylon zaten wij, wenend om het verlies van zoveel schoonheid."

Ids stelt de gespreksleider voor: Theo van Leeuwen, lid van de klankbordgroep. Ids heet kritische geluiden ook welkom.

"Dit betekent niet dat wij als Broederenraad niet achter de voorstellen zouden staan; dit staan wij wel."

Pastoor Joachim Skiba opent met een gebed

Wij zijn hier bijeen als kinderen van God en als volgelingen van Jezus. Hij moest 'zijn huis uit', van de hemel naar de aarde en vanuit zijn woonplaats Nazaterth het land in om de Blijde Boodschap te verkondigen. Zo moesten ook Petrus en de andere apostelen op pad, zo kwam Lebuinus hier en de Franciscanen die deze kerk gebouwd hebben.
Mogen wij in staat zijn om, niet ondanks maar dankzij de herstructurering een kerk van liefde te zijn. Moge de Heilige Geest ons hiertoe de kracht geven.

Johan Gobbéé, vice-voorzitter van het parochiebestuur

Het aantal gelovigen en kerkbezoekers is drastisch teruggelopen, het aantal pastores ook, terwijl het aantal kerken gelijk bleef. Dit moest wel ergens vast gaan lopen. Er was jaarlijks al een tekort van 300.000 €, ook nu.

Nee, geld is geen doel, het is een middel - een noodzakelijk middel. De tekorten zijn zo groot dat 'eenvoudig iets bezuinigen' onvoldoende is. Ook het pastorale team is nu te zwaar belast. Onze pastoor zei hierover:

"Ik ben een herder - maar alleen her en der ..."

Het besluit om kerken te sluiten is genomen door het bestuur. Immers, stemmen of een referendum waren hier niet mogelijk. Er blijven zes kerken open in vijf geloofscentra. Ja, we 'halen geld uit de gebouwen', maar juist om activiteiten als jeugdpastoraat en dergelijke te kunnen waarborgen en de sluiting, het failliet van de gehele parochie, te voorkomen.

Hoe is hiertoe besloten? De criteria waren

• de vitaliteit van de kerk,
• de kosten, 
• de geografische spreiding en 
• de markwaarde van de gebouwen.

Er komt nu één parochie waar iedereen parochiaan van is, met eigen keuze van een van de vijf geloofscentra, waarvan er een als eucharistisch centrum fungeert. De locaties worden opgeheven, met hun locatieraden en pastoraatsgroepen. Er is dan één bestuur en één pastoraatsgroep met plaatselijke beheerders en actieve leden. Dit is ook het beleid van het bisdom; het gebeurt in meerdere parochies.

Er zijn nu 33 koren in de parochie. Deze worden allemaal tegelijk opgeheven, waarna er een koor per geloofscentrum wordt opgericht, alsook een aantal themakoren die in de gehele parochie optreden. Een nieuwe start dus voor alle zangers, die zelf kunnen kiezen waar zij bij willen gaan horen.

Gecentraliseerd worden, naast het pastoraat, de sacramenten en de koren, ook het beheer, de begroting (met en budget per centrum), de inkoop, de ledenadministratie, de actie KerkBalans. Er is al een begroting ingediend, maar deze is door het bisdom afgekeurd vanwege de vele tekorten, te weten 300.000 €. Dit is te veel; we moeten een nieuwe begroting opstellen, dus bezuinigen. Hoe? Lastige vraag!

Per geloofscentrum is er dan

• een sectretariaat, 
• een gemengd koor, 
• een liturgie-verzorgende commissie, 
• een beheerder van kas en gebouw, 
• deelname aan de diaconie en 
• deelname aan de samenleving als geheel.

Ja, er is verdriet, ook bij het pastorale team en het bestuur; wij delen de pijn. Wel moeten we samen verder zien te komen en samen beslissen hoe we hier met elkaar kerk willen zijn. Daartoe zijn er 21 commissies gevormd. Achter in de kerk liggen lijsten om u hiervoor op te geven - voor zover de commissies niet al vol zijn. Bij het samen kerk zijn zien wij drie cirkels die in elkaar grijpen: pastoraal, spiritueel en diaconaal.

We zijn hier in de Broederenkerk. Daar is nogal veel over gezegd:

• Waarom blijft die wel open?
• Waarom is daar zoveel geld aan besteed? 
• Is dit niet de kerk van 'de elite', (in feite:) de middenstand?
• Sluit die kerk toch en laat 'ons' open!

Je hoort het overal, deze geluiden.
Voor de Broederenkerk geldt dan vooral: stel je open voor anderen!

Gelegenheid om vragen te stellen

Sybrand Buve:    

1. Heeft het bestuur ook nagedacht over andere maatregelen dan sluiten? Te
denken valt aan: verhuur of samenwerking met gelovigen van andere signatuur: Vietnamezen, Polen.  

Antwoord: Het bestuur is geen onroerend-goed-beheerder. We zijn wel in gesprek met de 3G kerken. Er is een blijvend contact met de Titus over een mogelijk andere invulling
Joachim S. vult aan: wij zijn altijd in gesprek met andere gelovigen, zeker met Polen. Er is ruimte genoeg voor een gastvrije ontvangst van andere parochianen uit andere kerken.

2. Moeten alle vijf kerken in een keer dicht of kun je een paar kerken sluiten en vervolgens weer kijken hoe het gaat? Een grote groep vrijwilligers gaat niet naar een andere kerk. Er is in al die jaren een sterk sociaal netwerk ontstaan.

Antwoord: Het bestuur wil de pijn zo kort mogelijk laten duren. We moeten snel handelen, we kunnen nu nog sturen. Er is een groot tekort van € 300.000,- als verschil tussen inkomsten en uitgaven! Het geld dat vrij komt moeten we besteden aan nieuwe activiteiten. We kunnen de problemen niet voor ons uitschuiven: het is een kwestie van overleven. We houden rekening met parochianen die naar een andere kerk moeten. Daarvoor is de adviescommissie ‘Logistiek’ in het leven geroepen. Een andere kerk, een vernieuwde parochie, een lonkend perspectief.

De heer van Oldeniel:

Er hebben heel veel mensen jaren lang heel veel voor kerken gedaan. En dan gaan kerken dicht ….. Contracten met voorgangers worden ontbonden omdat er geen geld is ….. Geld uit de gebouwen moeten we gebruiken voor jongeren, onze toekomst. Anders is het geloof een aflopende zaak …..
De weg der geleidelijkheid is ook een goede weg. Waarom moet de sluiting zo rigoureus?  
Antwoord: In sommige gevallen is geleidelijkheid goed. Maar in ons geval staat het water boven de lippen. De begrotingen worden door het bisdom niet meer goedgekeurd. Het kan zo niet verder: het is erop of eronder!

De heer Jeroen Buve:

We moeten goed nadenken over het feit of we in Deventer alleen maar deze 'eliteparochie' willen open houden. De andere drie kerken staan in volkswijken. We doen hier iets verkeerd. Het Eucharistisch Centrum moet in de Maria Koningin blijven of verhuizen naar de H. Hart. Deze kerk, de Broederen, zit nu al elke week vol. Waar laten we de nieuwe parochianen? Ik voorspel dat in de komende jaren weer veel jeugd in de kerk komt.

Antwoord: Het parochiebestuur en het pastoraal team zijn niet over één nacht ijs gegaan. We hebben gebruik gemaakt van denktanks en de beleving van parochianen. We hebben meer tijd genomen. We hebben een langere voorbereiding nodig gehad. We hebben ons georiënteerd op feiten en gegevens van plaatsen in het land waar kerken sluiten. Met die kennis en wetenschap hebben we dit besluit genomen.
Als alle parochianen in de stad naar één kerk gaan dan zit die kerk nog niet vol. Er gaat ook een gedeelte naar het Eucharistisch Centrum in Schalkhaar. De toekomst zal het uitwijzen.

Joachim Skiba zegt te bidden om jongeren weer in de kerk te krijgen. Het geloof is het allerbelangrijkste. Dat moeten we aanwakkeren, daar moeten we wat mee doen. We moeten hopen op meer aanwas en niet bezig zijn met welke kerken nog gaan sluiten. De oorzaak van de terugloop is dat de mensen niet meer naar de kerk gaan.

De heer van Theo Leeuwen:

We hebben deze crisis zelf veroorzaakt! Zeven jaar geleden hebben we al gewezen op de terugloop. Toen werden we ‘nestbevuilers’ genoemd ….. Het is gewoon achterstallig onderhoud.
Hij vindt de bijdrages aan de actie ‘Kerkbalans’ bespottelijk laag.

ANtwoord: Dit pleidooi is ons uit het hart gegrepen. Wij zijn jaloers op de bedragen die de leden van de protestantse kerk jaarlijks verplicht geven aan hun kerk. Daarnaast is de gemiddelde leeftijd van de gelovigen in de 3G kerken gemiddeld 28 jaar.
Op dit moment stabiliseert zich de bijdrage aan de actie ‘Kerkbalans’. In januari 2015 zullen we weer een appèl moeten doen, zeker in het licht van de kerksluitingen.

Pauze

Vervolg

De heer Theo van Leeuwen: Hoe willen/kunnen we kerk zijn in de toekomst?

"Ik was lid van de klankbordgroep. Eerst dacht ik: 'Dit wordt niks ... dit wordt vechten voor het eigen belang ...' Nee, dit werd het niet; er ontstond een gezamenlijk ook op een gezamenlijke toekomst."

Van de vragen die er nu leven, noem ik:

• Hoe gaat het hier verder: is er hier ook eucharistie, zo ja wanneer (zaterdag/zondag) en hoe laat dan? Dit is ook van belang voor de pastorale voorgangers, die op zondag vaak al een viering achter de rug hebben en dan nog de afstand moeten overbruggen. De vraag leeft ook bij de parkeerders, omdat op koopzondagen de te betalen tijd om twaalf uur ingaat.
• Komt er een vaste pastor per kerk of centrum?
• Blijft er ruimte voor de eigen parochiaan-voorgangers?

Marc Brinkuis geeft antwoorden:

Er staan een aantal van deze vragen op papier; ze zijn nog niet allemaal beantwoord. Sommige vragen zijn voor de Commissie Logistiek; die komt er.

• Vanaf februari 2015 zijn er voorlopig drie eucharistievieringen en een WoCo in het weekend, op zaterdag of zondag.
• Er komt geen vaste pastor. Twee keer per maand een pastor, maar daarnaast ook een van de paters Maristen.
• In het weekend is er meestal een viering op de zondag, maar ook wel een aantal keren op de zaterdag.
• De parochievoorganger blijft en zal een keer per maand een dienst houden op zaterdag of zondag.
• Er is een lichte voorkeur bij de parochianen voor een viering om 11.00 u op zondag.

Het parkeren rondom de Broederen is zondags vrij en op koopzondagen tot 12.00 u. Het tijdstip van 10.30 u maakt het parkeren wat makkelijker/ruimer.
Er is met de gemeente al regelmatig overleg geweest over het parkeren bij de kerk. Is het mogelijk een deal te sluiten met de parkeergarage?
De protestantse kerk mag op zondag parkeren op de Brink. Kan dat ook voor ons gelden?

Het imago

Theo: We moeten proberen ons imago te verbeteren. Hoe kunnen we de opvang van andere parochianen vormgeven?

Volgens Ton Zwartkruis moeten we de mensen actief aanspreken en met ze praten. Gastheren/vrouwen kunnen ze verwelkomen.

Clemens Hogenstijn vindt het moeilijk het vooroordeel weg te nemen; zoiets kan alleen maar slijten. We hebben bij mijn weten nog geen vijf middenstanders hier meer. We moeten proberen gastvrij te zijn, nieuwe vrijwilligers op te nemen en ze een thuisgevoel geven. Wellicht bijvoorbeeld ook door kunstvoorwerpen over te nemen en deze hier te plaatsen. Zo kan iets nieuws ook vertrouwd worden. Het is een kwestie van mentaliteit en het geven van aandacht.

Een open stadskerk

Pater Jan Hulshoff is het opgevallen dat er nogal wat mensen in de kerken komen die niet in Nederland zijn geboren. Daarvan zijn er vooral relatief veel jongeren in de kerk aanwezig. Het zijn ook vluchtelingen en buitenlandse studenten van Saxion die een katholieke gelovige inslag hebben. Daarvoor moeten we ons zo open en gastvrij mogelijk opstellen. iets voor een 22e adviesgroep?

Theo van Leeuwen vraagt zich af of het stiltecentrum een brugwerking kan hebben. Deze mensen komen in het weekend niet in de kerk: ‘Ik geloof wel in iets, maar ik ga in het weekend niet naar de mis’.  Of, zegt een ander, is dit een ander type mensen met een andere insteek, die niet in onze vieringen komen? Misschien moeten we ook meer naar buiten treden: kerk zijn in de samenleving.

De kerk is wel steeds vaker open: nu op vrijdag, zaterdag en op de koopzondagen. Marga (die dit regelt): er zijn nog steeds gastheren en gastvrouwen welkom!

Het zou ook goed zijn de gastvrouwen/heren een taak te geven om met name de buitenparochianen te verwelkomen en op te vangen, ook tijdens het koffiedrinken. Een andere manier zou kunnen zijn om te gaan communiceren over allerlei geloofszaken.

"Ja," zegt Ton Zwartkruis, "Ik preek niet, maar ik discussieer nog wel eens over het geloof. Dit is de laatste vijf jaar veel moeilijker geworden - u weet wel waarom. Ik ben er nu voorzichtiger mee."

De heer Jeroen Buve onderstreept dat belang om ook in preken die problemen aan te snijden, ook in de leer; die problemen zijn er nu eenmaal. Ga ze niet uit de weg, ook niet in de verkondiging. Wat bedoelen we bijvoorbeeld met ‘geloven in de opstanding van de doden’. 'transsubstantiatie'?

Marian Zomer: Wij als Herberg van Ars, wij treden wel naar buiten. We beginnen niet bij het geloof, maar als gastheer en gastvrouw. Het gaat erom dat je open staat voor een ander, zonder meteen het geloof er bij te betrekken: ‘Wat leeft er zoal bij een ander?’  Dus luisteren, diaconaal zijn.

Johan Grobbée zou het geweldig vinden dat de Broederen een kennismakingsviering houdt voor alle parochianen uit kerken die sluiten. Hij dankt iedereen voor de aanwezigheid en de inbreng.

Marc Brinkhuis sluit de avond af

In de afgelopen week was ik hier in de kerk met de kinderen van Het Stormink: jonge vluchtelingen uit vele landen. Zij keken rond en herkenden onmiddellijk ... de kruisweg. Leed, dat kennen ze!

Menselijk leed, we zien het ook opgeschreven in het intentieboek van de bidkapel, in allerlei talen die Frans eens in de week komt vertalen - gisteren zag ik hem nog met het Pools bezig: menselijk gevoel, leed, zorgen, gebeden. Zo zijn we ook kerk: voor de mensen in de stad. We bidden met hen mee.

"God, help ons om open oren, open ogen en een warm hart te hebben; wij, hier en nu, zoals Christus dat had. Help ons in de voetsporen te treden van Lebuinus, Geert Grootte en Sint Franciscus. Amen."