De geboorte van Jezus was volgens Lucas een armtierig gebeuren. Nu zien wij met kerstmis om ons heen bijna alleen maar luxe ...
Van Nazaret naar Betlehem als zwangere vrouw ... te voet? per ezel? Geen plaats in de herberg ... dan maar een stal (of een grot), geen wiegje maar een voerbak ... Later moest het gezin van Jezus ook vluchten voor koning Herodes en zijn snode plan, helemaal naar Egypte (Matheus 2, 13-18), te voet of per ezel: vluchtelingen.
Het feest zelf is beduidend ouder dan het christendom. De terugkeer van het licht, de zon werd gevierd. De Kelten vierden de kerstnacht als "de grote Moedernacht" waarin het nieuwe licht werd geboren - herboren dus eigenlijk. Het feest is daarna gekerstend, verchristelijkt, als het feest van de komst van Het Licht.
Geboren of herboren? Wie? Wanneer? Waar?
Kerstmis is meer dan de herdenking van een geboorte, een verjaardagsfeest. Het gaat er, denk ik, nu meer om dat wij ruimte in onszelf scheppen, zodat de geest van Christus in ons herboren kan worden, het Licht in onszelf, dat in ieder mens al als een goddelijk vonkje aanwezig is - en God is Liefde, weten we. De twee voornaamste geboden, eer God en bemin uw naaste, zijn als kleine vonk al in ons. Mededogen, compassie, is de mens aangeboren en is de kern van alle religies.
Voor mij is kerstmis een godsdienstig feest, waarbij geen luxe maar soberheid mijn leidraad is. De luxe die we in de stapels reclamebladen zien, staan mij toch ietsjes tegen. Bijna elk jaar nodig ik alleenstaanden uit voor een eenvoudige doch voedzame maaltijd.
Hierbij past verstilling, eens kijken naar je eigen innerlijk en je leven, naar mijn idee beter dan uiterlijke uitbundigheid. Steek een lichtje op, een kaars, en sta even stil in de dagen dat de tijd stil lijkt te staan, zo tussen Kerst en Driekoningen, met Oud & Nieuw er tussenin.
Kijk eens terug, kijk eens vooruit, inspecteer je prioriteiten. Wat zijn nu eigenlijk je/onze ware wensen en verlangers? Meer luxe? Dacht ik toch niet. Ik verbaas mij over de - vooral Amerikaanse - kerken die 'succes' - lees: financieel succes - beloven als je God eert. Even een inspectie van het innerlijk kan helderheid geven, licht. Zo'n kaars, vuur, kan zuiveren en ook een gevoel van milde saamhorigheid oproepen.
Over saamhorigheid en prioriteiten gesproken ...
Van de kranten werd ik niet vrolijk de laatste tijd. De haatdragende protesteerders zijn intussen een groter probleem dan de vluchtelingen zelf (zei Pechtold onlangs). Toch las ik ook dat er in Nederland net zoveel mensen de vluchtelingen willen helpen als er vluchtelingen zijn. "Vooral vanuit de kerken" staat er dan in de krant. Dit is de stille meerderheid die niet schreeuwt, aanvalt, polariseert, haat.
'Wij hebben de profetische opdracht om op te staan tegen armoede, uitbuiting en geweld.'
"Geloven is weten dat het anders kan. Geloven is weten dat het licht het altijd zal winnen van de duisternis. Geloven is vertrouwen dat liefde sterker is dan angst."
(Rinus van Warren in Mantra, winter 2015-2016, blz 87 & 88)
Dit geeft mij dan weer hoop - op een plaats in onze nationale herberg voor wie die nodig hebben.
Zalig kerstmis!
Frans, parochiaan (van de Broederen)