De maagd zal zwanger worden en een zoon baren ... Immanuel: God met ons

De engel in Matheus 1,23 en Jesaja 7,14b

De week van...

Maria Lichtmis en meer

  • maria_lichtmis.jpg

2 Februari is alweer voorbij: Maria Lichtmis, een beetje 'vergeten' Mariafeest, officieel geheten "Opdracht van de Heer". Maria en Jozef gaan naar Jeruzalem om hun kind aan de Heer te wijden en een offer te brengen, zoals dat hoorde bij het eerstgeboren kind. Daar ziet Simeon hen, aan wie was beloofd dat hij de dood niet zou zien voor hij de Christus had gezien. Hij herkende het kind meteen en hief een lofzang aan:

"Nu laat Gij, Heer, uw dienaar gaan,
in vrede, naar uw woord,
want mijn ogen hebben uw heil gezien
dat Gij bereid hebt voor het angezicht van alle volken:
een licht tot openbaring voor de heidenen
en de heerlijkheid van uw volk Israel."

Door het bezingen van dit licht, is het feest Maria Lichtmis gaan heten, naar de kaarsen die dan werden aangestoken. Het feest gold als het einde van de kersttijd.

Ook een oude dame, Anna, een profetes herkende het kind.
Aldus, kortweg. Lucas 2, 22 - 39.

Het evangelieverhaal gaat verder met een aardige passage. Toen Jezus twaalf jaar geworden was, reisden zij ook voor het paasfeest naar Jeruzalem. Zij reisden met een grote groep mensen terug en merkten dat zij hun zoon niet konden vinden. Dus reisden zij terug naar Jeruzalem en ja, daar vonden ze hem "te midden van de leraren" die hij vragen stelde. "Allen nu die hem hoorden, waren verbaasd over zijn verstand en zijn antwoorden."
Ja, zegt Jezus tegen zijn ouders: "Wist u niet dat ik bezig moest zijn met de dingen van mijn Vader?" Dit snapten ze niet. "Zijn moeder bewaarde al deze woorden in haar hart. En Jezus nam toe in wijsheid en grootte en genade bij God en de mensen." Aldus Lucas, kortweg, 2: 40 - 52.

Het feest zelf had ook nog wel een aardig vervolg, namelijk met de Blasius-zegen tegen keelpijn.

In 't Zout van februari staat een lijstje met de Mariafeesten: twaalf in getal, door het hele jaar heen, het feest van Jozef meegerekend. Dan is er ook nog een feestdag genaamd "Maria van Lourdes".

Klassiek is de verwarring tussen twee begrippen Maria aangaande, namelijk "Maria Onbevlekt Ontvangen", 8 december, waar de kerk in Wijhe naar genoemd is, enerzijds en "de maagdelijke geboorte" anderzijds. Het eerste feest viert dat Maria zonder de erfzonde geboren is. Ja, daar horen we niet veel meer van; de erfzonde is voor de moderne mens een nogal vreemd begrip. Hoe dan ook, er wordt in uitgedrukt dat zij waardig geacht werd om Jezus' moeder te worden. Dit gebeurde dan, aldus de katholieke leer, zonder teussenkomst van een man ("... daar ik geen man beken ..."). De engel zei dat De Geest van God haar zou overschaduwen en dat zij zo een zoon zou baren. Ook dit is voor de moderne mens nogal lastig.

Zelfs de titel "Moeder van God" is een beetje lastig. Had God dan een moeder? Was God er niet al veel eerder? Ermee wordt bedoeld dat haar zoon Jezus zowel menselijk als goddelijk was. Jezus zelf spreekt, zie hierboven, van "Mijn Vader", duidelijk doelend op God de Vader. Moeten we in de huidige gender-discussie dan zeggen datGod man en vrouw beide is? Jezus spreekt toch duidelijk van "Vader" en "Zoon" als bruikbaar en herkenbaar menselijk beeld. De figuur van de Heilige Geest schijnt toch in vroeger tijden voorgetsteld te zijn als een vrouw, Sophia genaamd, of als de vrouwelijke kant van God. De Kerkvaders zagen er liever een man in.
Intussen sprak de engel duidelijk, zie hierboven, van de Heilige Geest, toch als vervanger van een aardse vader. De mens mocht hier later aan toevoegen "God de Zoon". In ons kruisteken noemen we ze alle drie en met Drievuldigheidszondag vieren we dit nog eens.

Hier sprak ik al over in juli jl:
< http://www.heiligelebuinus.nl/parochiaan-aan-het-woord/bericht?id=1818 >.
Ik noemde daarin die Drievuldigheid "een creatieve oplossing" van een aantal theologische puzzels.
Het kruisteken is, zo schreef ik, een sterk symbool van het christendom, vooral ook door de combinatie met het kruis. Wij zijn de godsdienst van het kruis, niet van het zwaard; van de man op een geleende ezel, niet van een generaal te paard.

Toch blijft Maria een aansprekende figuur in wie elke moeder, vrouw, maar ook man zich kan herkennen. Zij speelt een bescheiden, maar cruciale rol in het hele verhaal. We zien haar terug onder het kruis van haar zoon. "Door uw eigen ziel zal een zwaard gaan" had Simeon al voorspeld. Het zal je kind maar zijn!

Maria bleef verschijnen en nog steeds gaan er bedevaarten naar Lourdes, Fatima, Kevelaar en andere plaatsen. Mijn moeder was bepaald een fan van Maria. "Bid maar tot Maria" zei ze als je een probleem had. Zie ook maar eens de kaarsjes in de bidkapel en zie in het intentieboek hoe vaak Maria wordt aangeroepen tot op de dag van heden.

We mogen ons intussen verheugen in de buren van de Broederenkerk: de paters Maristen.
Op deze website schreven zij een stuk, genaamd "De Mariale Kerk":
< http://www.heiligelebuinus.nl/bezinning/mariale_kerk >:

"Met hart en ziel geloof ik in een Mariale kerk. ... ... een kerk die leeft zoals Maria. ... ... een kerk die aan niemand wanhoopt, die de kwijnende vlaspit niet dooft, die vol medelijden zorgt voor ieder die, gewond door het leven, aan de kant van de weg zit."

Mooier kan ik het niet zeggen.
Frans, parochiaan van de Broederen.