8. Johannes de Evangelist
Geboren te Betsaida- overleden 27 december ca 100 te Efeze.
Apostel en evangelist.
Patroon van: 's Hertogenbosch; alchemisten, beeldenhandelaren, beeldhouwers, boekdrukkers, boekhandelaren, graveurs, kaarsenmakers, kistenmakers, koffermakers, lampenmakers, lettergieters, lithografen, notarissen, papierfabrikanten, priesters, reizigers, schilders en schrijvers, spiegelmakers, theologen, uitgevers, visverkopers, wielrenners, wijnbouwers en zadelmakers.
Aangeroepen bij: beenpijn, brandwonden, epilepsie, vergiftiging, voetpijn, hagel en onweer, vruchtbaarheid van de velden en een goede oogst. Beschermheilige van vriendschap.
Beeld: Johannes is uitgebeeld als evangelist, als jonge man, zonder baard, in effen lichtblauwe tuniek met rode mantel diagonaal los over de rechter schouder gedrapeerd, op blote voeten, het hoofd en de ogen licht naar boven gericht. Hij houdt in de rechterhand een "potlood" (dat toen nog niet bestond, schrijfgerei) en op zijn linkerhand rust een open gevouwen papierrol. Naast zijn rechtervoet zit een adelaar (als symbool voor de hoge vlucht die goddelijke inspiratie kan nemen en voor zijn scherpe blik voor de aanwezigheid van Gods geheim onder de mensen).
In tegenstelling tot alle andere beelden is de mantel van Johannes niet met gouden sjablonen bedekt.
Atelier Cuypers en Stolzenberg, Roermond ca 1860, 166 cm. hoog.
Mogelijk is beeldhouwer Hein Sarter de maker, tot 1858 in dienst.*
*Zie : Lidwina Schiphorst, "Een toevloed van wijd en zijd." De beginjaren van het atelier Cuypers/Stolzenberg, Roermond 1852-1865. Proefschrift Kath.Universiteit Nijmegen, 14 juni 2004, p. 234-307.
"De leerling die Jezus liefhad"
Johannes was de jongste van de apostelen en de enige die een natuurlijke dood stierf. Hij wordt specifiek genoemd als "de leerling die Jezus liefhad". Hij zat aan het Laatste Avondmaal naast Jezus met het hoofd aan diens borst gedrukt. Alle apostelen waren na Jezus' gevangenneming gevlucht, maar hij stond als enige apostel met Maria aan het kruis en hij was, nadat Maria Magdalena had geroepen dat het graf leeg was, de eerste die daar aankwam. Aan het kruis zei Jezus tegen zijn moeder "Vrouw ziedaar uw zoon" en tegen Johannes "Zie uw moeder." Johannes nam Maria daadwerkelijk vanaf dat moment bij zich in huis. Zij overleed in het jaar 48 in een door hem gebouwd huisje in Efeze.
Prediker
Met Petrus en Jacobus, Jezus broer, was Johannes vanaf Pinksteren werkzaam in Jeruzalem, ook predikte hij in Samaria. Daarna trok hij naar Efeze en de omliggende steden, zoals Smyrna, Filadelfia en Laodicea.
Schrijver
Johannes schreef op hoge leeftijd ca. het jaar 90 in Efeze, in het Grieks, het vierde Evangelie; drie brieven die tot de canon behoren en gedurende zijn verbanning op het eiland Patmos de Apocalyps, de openbaring van Johannes.
Zijn geschriften behoren tot de meest geliefde stukken uit de bijbel en nemen een aparte plaats in door het meer poëtische, beschouwelijke en theologische karakter - hij wordt ook wel "de theoloog" genoemd - qua inhoud en vorm, dan de andere drie evangeliën. Hij schrijft uiteenzettingen over de persoon van Jezus en legt de geestelijke achtergronden bloot, waarvan het uiterlijke gebeuren een teken, een beeld, een weerspiegeling is; de wonderen zijn tekenen, maar ook symbolen van de gaven die Christus aan de wereld is komen brengen: levensbrood, licht en leven.
Apostel van de Liefde
Johannes is de evangelist die het meest duidelijk en nadrukkelijk liefde naar voren brengt, liefde van God voor ons en van ons met onze medemens.
Zijn uitspraak is "God IS liefde".