Plechtige heropening van de kerk
"Ga en herstel mijn huis"
Op 28 september 2014 is de Broederenkerk, na bijna drie jaar restauratie, plechtig heropend in een eucharistieviering waarin kardinaal Eijk, aartsbisschop van Utrecht en Joachim Skiba, pastoor van de Heilige Lebuinus Parochie ons voorgingen met diaken Marc Brinkhuis.
Welkom
Ids Jorna, Voorzitter van de Broederenraad sprak een woord van welkom:
Toen Franciscus een keer in het vervallen kerkje van San Damiano, kort bij Assisi, voor het kruisbeeld stond en zich biddend afvroeg wat de Heer toch van hem verlangde, keek hij ineens in de ogen van de Gekruisigde. Als in een visioen hoorde Franciscus een stem: "Ga en herstel mijn huis. Zie je niet dat het in verval is geraakt?"
Van toen af begon Franciscus oude en vervallen kerkjes in de omgeving te herstellen. Pas na verloop van tijd ontdekte hij dat het niet gaat om het herstel van stenen gebouwen maar om de kerk, de gemmnschap van mensen rond de verrezen Heer. Van toen af begon Frabciscus de mensen te bemoedigen de weg van het Evangelie te volgen.
Dit huis is hersteld. Het is een huis van stilte in de drukke binnenstad. In de stilte hoor je je eigen stem en die van God. Deze heropening is een tussenstap: na het gebouw gaan we de gemeenschap weer opbouwen rond dit huis van stilte, zo veel mogelijk open voor iedereen.
Welkom allen: kardinaal, wethouder, provinciaal van de Franciscanen, in het bijzonder ook aan het bestuur van de moskee. Een dankwoord aan velen is op zijn plaats, van Franciscus via zijn broeders die deze kerk bouwden, tot de restaurateurs, de subsidiegevers, het bisdom, de donateurs en de vele vrijwilligers.
Hieronder ziet u het eerste blokje foto's van deze viering. Als u op een foto klikt, wordt deze groter.
De dienst van het woord
De dienst van het woord
Ezechiel 18, 25-28
Dit zegt de Heer: ”Gij beweert: De weg van de Heer is niet recht! Huis van Israél, Iuister toch! Zou het werkelijk mijn weg zijn, die niet recht is? Zijn niet veeleer uw eigen wegen niet recht?
Als een rechtvaardige zich van zijn rechtvaardigheid afkeert en kwaad gaat doen, dan zal hij daaraan sterven, sterven om het kwaad dat hij gedaan heeft. En als de boosdoener zich van zijn boze daden afkeert en gaat handelen naar rechtschapenheid en deugd, dan zal hij in leven blijven. Als hij tot inzicht komt en zich afkeert van zijn slechte daden, dan blijft hij zeker leven, dan zal hij niet sterven."
Paulus: Filippenzen 2, 1-5
Broeders en zusters, als vermaning in Christus en Iiefdevolle bemoediging iets vermogen, als gemeenschap van Geest, als hartelijkheid en mededogen u iets zeggen, maakt dan mijn vreugde volkomen door uw eenheid van denken, uw eenheid in de Iiefde, uw saamhorigheid en eensgezindheid. Geeft niet toe aan partijzucht en ijdelheid, maar acht in ootmoed de ander hoger dan uzelf. Laat niemand alleen zijn eigen belangen behartigen, maar liever die van zijn naasten. Die gezindheid moet onder u heersen welke Christus Jezus bezielde.
Mattheus 21, 28-32
In die tijd zei Jezus tot de hogepriesters en de oudsten van het volk:
"Wat denkt ge van het volgende? Een man had twee zonen. Hij ging naar de eerste toe en zei: ’Mijn zoon, ga vandaag werken in mijn wijngaard.’ ’Goed vader', antwoordde deze, maar hij deed het niet. Toen ging hij naar de tweede en zei hetzelfde. Deze antwoordde: ’Neen, ik wil niet’, maar later kreeg hij spijt en ging toch.
Wie van de twee heeft nu de wil van zijn vader gedaan?" Zij antwoordden: "De |aatste." Toen zei Jezus hun: "Voorwaar, Ik zeg u: de tollenaars en de ontuchtige vrouwen gaan eerder dan gij het Rijk Gods binnen. Johannes kwam tot u en beoefende de gerechtigheid; toch hebt gij hem geen geloof geschonken, terwijl de tollenaars en de ontuchtige vrouwen hem wel geloof schonken. Maar zelfs, nadat ge dit hadt gezien, zijt ge toch niet tot inkeer gekomen en hebt ge hem geen geloof geschonken."
Overweging - kardinaal Eijk
Er zijn meer Broederenkerken in Nederland, alle gesticht door de Minderbroeders van Sint Franciscus. Deze kerk dateert van ongeveer 1300, nog geen eeuw nadat Franciscus zijn orde had gesticht.
Franciscus, eerst een wereldse edelman, daarna dienaar van God - zoals de tweede zoon uit het Evangelie. Ja, in het Rijk van God kom je allerlei typen tegen. Ook ons dus, met God als de vader uit het Evangelie. Willen wij op de eerste zoon lijken? Nee, dan liever op de tweede.
Franciscus was eerst een jonge feestvierder in een rijke familie. Hij wilde carriere maken, werd dus militair. Zo belandde hij in een oorlog die verloren werd en daarna in krijgsgevangenschap: een forse desillusie.
Toen ging God met hem bezig. Franciscus veranderde compleet. Als soldaat verloor hij, nu overwon hij ... zichzelf. Hij kwam voor de armen op en omhelste een melaatse. Hij werd een lichtend voorbeeld voor zijn tijdgenoten, wat ook wel nodig was in die tijd: "Herstel mijn huis". Kerk en staat waren helemaal met elkaar verstrengeld. De kerk was star en ritualistisch geworden - zoals de eerste zoon: wel zeggen, niet doen.
Zijn voorbeeld sprak aan en zijn orde verspreidde zich snel. Het begon allemaal met het sprekende kruisbeeld - het kruis is de Franciscanen ook dierbaar - waarna niet alleen de stenen maar ook de gemeenschap van de kerk zich restaureerden.
Welnu, na de restauratie van dit mooie gebouw volgt nu dan de heropbouw van de gemeenschap. In dit gebouw kun je in de stilte God horen - en als gemeenschap kun je "ja" zeggen, samen, ook als dit moeilijk is. Ja, de restauratie was al moeilijk, het opbouwen van een gemeenschap is nog moeilijker in de huidige geseculariseerde samenleving.
Maar zie hoe God Franciscus en zijn beweging heeft geholpen; zie "hoe God met mensen omgaat", zoals wij al zongen. Moge dit ons hoop en vertrouwen geven - Amen.
Hieronder ziet u het tweede blokje met foto's, nu van de Dienst van het Woord.
De zegening van het altaar
Hierna werd het nieuwe altaar ingezegend.
Dit kleine altaar is - evenals de voorleestafel - gemaakt van onderdelen van de voormalige communiebank. De fraaie afbeeldingen zijn zo behouden gebleven.
Hierbij zongen we als kerkgemeenschap een passend lied: Ubi caritas et amor, Deus ibi est - Waar vriendschap en liefde heerst, daar is God.
Hieronder nog enkele foto's hiervan.
De dienst van de tafel
Hierna volgde de dienst van de tafel, de heilige eucharistie.
Hieronder staan enkele foto's hiervan.
De musici
De zang werd begeleid door het Gemengde Koor Sint Cecilia van de Broederenkerk. Het koor staat onder leiding van Ton Zwartkruis, tevens organist. Voor deze gelegenheid was Rienus Oude Kempers de gastdirigent. Het koor zong een mis van Joseph Haydn, waarbij violisten en een celliste meespeelden.
Het koor had zich opgesteld rond het kleinere altaarorgel dat midden in de kerk staat; dit om 'niet boven de gemeenschap uit te zweven' op het hoge koor met het Ibach-orgel, maar om het hart van de gemeenschap te zijn, midden er in.
Opvallend mooi was het "Benedictus" in het Sanctus, waarbij Jenny Haitsma een lange solopartij zong.
Na de viering werd een dankwoord voor de musisci uitgesproken in de sacristie. De zangers ontvingen een oorkonde en een kruisje, gemaakt van het hout van het gerestaureerde orgel.
Hieronder ziet u de foto's van deze musici.
Het slot van de viering
Pastoor Joachim Skiba sprak een dankwoord uit aan allen die aan deze viering hebben meegewerkt en die 'hun steentje hebben bijgedragen' aan de restauratie van de kerk, nu dus aan de gemeenschap. Wij willen een levende en levendige kerk zijn hier in dit gebouw van stilte in de drukke stad, een kerk die open staat - de bidkapel is elke dag open en elke dag is er wel iets te doen hier ... in deze oude bisschopsstad.
Ook de kardinaal sprak een slotwoordje uit: 'Och ja, eens een bisschopsstad, dat is waar ook! Maar we zullen in deze tijd van kerksluitingen maar geen bisdommen gaan splitsen ...' Hij wenste 'De Broederen' een levende en levendige gemeenschap toe en sprak hierover de zegen uit.
Na de viering schonken 'de zusjes Dijk' een kopje koffie, thee of een drankje in, waarbij er nog lang werd nagepraat.
De kerk
Tot slot van dit verslag kijken we nog even rond in de kerk zoals deze er na bijna drie jaar restauratie er nu uitziet.
Van buiten af is de bidkapel elke dag open. Hier komen per dag meer mensen dan er op zondag naar de vieiring toekomen. Het is een rust- en stiltepunt in deze stad.Er worden veel kaarsjes opgestoken, vaak 'voor oma en opa' die dan ook herdacht worden. "Lieve oma/opa, ik mis je zo!" staat er dan in het intentieboek geschreven.
Er ligt een intentieboek. Wat daarin geschreven wordt, wordt 's avonds meegenomen in het avondgebed. Eens per week wordt het boek waar nodig vertaald - multiculturele stad - en worden er enkele intenties geselecteerd die bij de voorbeden op zondag worden voorgelezen.
Alle beelden zijn - op een na nog - grondig gerestaureerd, goeddeels met giften van mensen die een beeld adopteerden, warvoor veel dank.
Uniek is nu het geheel gerestaureerde Ibach-orgel. Dit is geheel in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Het orgel is geheel gedemonteerd, vervoerd naar een werkplaats, daar gerestaureerd en vervolgens weer helemaal opgebouwd.
Opvallend is de mooie nieuwe tegelvloer in de kerk. Veel mensen hebben een tegel geadopteerd, waarin dan een naam gegraveerd is - of nog wordt gegraveerd, soms ook met een kruisje er achter.
U kunt nog steeds tegels adopteren en er een naam bij opgeven: kijk maar even hier op deze website.
De foto's hieronder geven u nog een kijkje in de kerk.
